چهارمین پیش فروش سکه چگونه انجام می شود؟ | تفاوت قیمت پیش فروش و بازار

به گزارش همشهری آنلاین، چهارمین مرحله پیش‌فروش سکه که از فردا، دوشنبه ۱۷ شهریورماه ۱۴۰۴، آغاز شده، شامل یک میلیون قطعه سکه تمام بهار آزادی است. قیمت تعیین‌شده برای سکه تمام، ۸۳ میلیون و ۲۲۲ هزار و ۴۹۳ تومان است که با توجه به میانگین قیمت ۹۳ میلیون تومانی در بازار آزاد، نشان‌دهنده اختلافی نزدیک به ۱۰ میلیون تومان است. این شکاف قیمتی بزرگ‌ترین تفاوت قیمت در میان تمامی مراحل پیش‌فروش‌های قبلی به شمار می‌رود.

به گفته مقامات پولی، این نرخ‌گذاری بر مبنای دلار زیر ۱۰۰ هزار تومان و اونس جهانی ۳۵۵۰ دلاری انجام شده و قیمت‌گذاری رسمی سکه، «فاقد حباب و کمتر از ارزش ذاتی» در نظر گرفته شده است. کارشناسان این اقدام را نوعی پیش‌بینی رسمی از سوی سیاست‌گذار پولی می‌دانند که نشان می‌دهد قیمت‌های فعلی بازار بالاتر از ارزش بنیادی سکه بوده و احتمالاً در آینده تثبیت نخواهند شد.

علاوه بر سکه تمام، در این طرح نیم‌سکه به قیمت ۴۴ میلیون و ۱۱۹ هزار و ۵۴۲ تومان و ربع‌سکه به قیمت ۲۵ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۸۶۱ تومان عرضه می‌شود. مهلت واریز وجه برای متقاضیان تا ساعت ۱۰ صبح فردا ادامه دارد.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که افزایش مبادلات طلا می تواند از نوسان های دلار و نقش آن در تلاطم های اقتصادی بکاهد در واقع می توان گفت هرچه مبادلات طلا بیشتر شود و مردم از آن به عنوان ابزاری برای پوشش تورمی استفاده کنند هجوم نقدینگی به سمت بازار ارز کاسته خواهد شد و این موضوع ثبات ارزی بیشتری در کشور ایجاد می کند.

نتایج پیش فروش های قبلی

مرحله نخست پیش‌فروش سکه در مرکز مبادله ایران با استقبال چشمگیری مواجه شد. در مجموع ۳۳۹ هزار و ۱۳۸ قطعه سکه به ۹۱ هزار و ۱۰۰ متقاضی فروخته شد و تحویل‌ها طبق زمان‌بندی انجام شد.

درمرحله دوم و سوم آمار تفکیکی اعلام نشده است، اما تا پایان مرحله سوم در مجموع بالای ۷۶۰ هزار قطعه پیش‌فروش شد.

مرحله چهارم که قرار است فردا برگزار شد بزرگ‌ترین عرضه است و قرار است یک میلیون قطعه عرضه شود. در همه مراحل، قیمت‌های پیش‌فروش پایین‌تر از بازار آزاد تعیین شده است تا التهاب بازار کنترل شود.

تفاوت قیمت پیش فروش و بازار

در تمام مراحل پیش فروش سکه قیمت عرضه شده کمتر از قیمت بازار بوده است به طور مثال در مرحله نخست قیمت هر سکه تمام سکه بهار آزادی ۱۰ میلیون تومان کمتر از بازار بود و در مرحله دوم و نیز همین میزان اختلاف قیمت در بازار وجود داشته است. در عرضه چهارم نیز که قرار است امروز برگزار شود این اختلاف قیمت بیش از ۱۰ میلیون تومان است.

دلایل رونق مبادلات طلا در ایران

بانک مرکزی ایران در سال های اخیر تلاش کرده است تا مبادلات طلا در اقتصاد کشورگسترش دهد. این سیاست دلایل و آثار متعددی دارد که از چند زاویه قابل بررسی است.

جایگزین ارز های خارجی در مبادلات: با توجه به تحریم های بانکی و محدودیت دسترسی به دلار و یورو، طلا به عنوان یک دارایی جهانی نقد شونده می تواند بخشی از محدودیت های نقل و انتقال ارزی را جبران کند.

کنترل بازار غیر رسمی: پیش تر مبادلات عمده طلا در بازار های غیر رسمی انجام می شد.بانک مرکزی با ورود به این حوزه سعی دارد این بازار را شفاف و تحت کنترل کند.

ابزار ذخیره ارزش: در شرایط تورمی،طلا به عنوان یک دارایی امن مورد توجه خانواده ها و سرمایه گذاران است. بانک مرکزی با رونق مبادلات رسمی، در نظر دلارد نقدینگی را به سمت یک دارایی کم ریسک تر هدایت کند.

مدیریت ذخایر ارزی: بخشی از ذخایر ارزی کشور در قابل طلا نگهداری می شود. توسعه مبادلات طلا به بانک مرکزی امکان می دهد مدیریت فعال تری بر ذخایر داشته باشد.

ویژگی ها و آثار مثبت افزایش مبادلات طلا برای اقتصاد ایران

شفافیت: با ورود معاملات طلا به بسرت های رسمی از جمله مرکز مبادله، حجم مبادلات قابل ردیابی و قاچاق یا معاملات غیر شفاف کاهش می یابد.

کاهش فشار تقاضای ارزی: وقتی مردم برای حفظ ارزش دارایی خود طلا می خرند،فشار تقاضا بر دلار و یورو کمتر می شود . این موضوع می تواند به ثبات نسبی نرخ ارز کمک کند.

افزایش عمق بازار های مالی: انتشار ابزار های مالی مبتنی بر طلا مانند گواهی سپرده طلا،صندوق های سرمایه گذاری طلا و قرارداد های آتی می تواند بازار سرمایه ایران را متنوع تر کند.

حفظ قدرت خرید مردم در برابر تورم: با فراهم شدن امکان خرید رسمی و طلا مردم می توانند راحت تر ارزش پول خود را در برابر تورم حفظ کنند.

ابزار سیاست گذاری پولی: بانک مرکزی می تواند با عرضه یا جمع آوری طلا در بازار ،بخشی از نقدینگی را میدریت کند،مشابه نقشی که اوراق بدهی یا ارز ایفا می کند.

افزایش نقش طلا در مبادلات جهانی

به طور کلی به دلیل شرایط اقتصادی جهان روز به روز بر حجم تقاضا برای خرید طلا در جهان اضافه می شود و حتی ظرف روز های گذشته قیمت هر اونس طلا در بازار های جهانی رکورد های تازه ای ثبت کرد و به ۳۵۹۲ دلار رسید.

طبق داده های شورای جهانی طلا خرید طلا توسط بانک های مرکزی در سال های خیر به بالاترین سطح در دهه گذشته رسیده است.در سال ۲۰۲۲ خرید خالص جهانی طلا توسط بانک های مرکزی سراسر جهان ۱۱۳۶ تن بوده است این میزان بالاترین سطح خرید سالانه طلا از سال ۱۹۵۰ تاکنون بوده است. در سال ۲۰۲۳ این رکورد شکسته شد و خرید خالص به ۱۰۳۷ تن رسید این دومین سال پیاپی بود که خرید خالص بانک های مرکزی از ۱۰۰۰ تن فراتر می رفت. در سال ۲۰۲۴ نیز بانک های مرکزی سراسر جهان مجموعا بیش از ۱۰۸۶ تن طلا خریدند که رکورد سال های قبل را شکست در سال جاری نیز کشور های جهان تاکنون ۱۰۰۰ تن طلا خریداری کرده اند که این رقم تا پایان سال جاری میلادی افزایش خواهد یافت.

در میان کشور های جهان بانک های مرکزی چین، ترکیه، لهستان هند،قزاقستان،چک ،امارات سنگاپور بیشترین رشد خرید طلا را داشته اند. کشور چین به طور پیوسته و ماهانه در حال افزایش ذخایر طلای خود است. لهستان خرید های قابل توجه ای داشته و ترکیه اگرچه خرید هایش با نوسان همراه است اما یکی از بازیگران اصلی بازار است. هند هم خرید های منظم و قابل توجهی دارد.

از جمله دلایل افزایش خرید طلا از سوی بانک های مرکزی جهان کاهش وابستگی به دلار آمریکا ،استفاده از طلا به عنوان پوشش تورمی و افزایش ریسک های سیاسی جهانی است.

همچنین در محیطی که نرخ بهره بالا می رود طلا اگرچه بازده مستقیم ندارد،اما جذابیت خود را به عنوان یک دارایی حفاظتی حفظ می کند در نتیجه بانک های مرکزی در سال های اخیر به طور خالص بیش از چند هزار تن طلا خریداری کرده اند که نشان دهنده یک تغییر استراتژیک بزرگ به سمت افزایش ذخایر طلا است و نشان دهنده بروز نا اطمینانی در اقتصاد جهانی است.