تهران زیر چرخ‌های دودزا؛ نوسازی ۲۰ هزار موتور فرسوده کلید خورد
به گزارش خبرنگار مهر، تهران؛ کلانشهری که نفسش زیر بار ترافیک، آلودگی و صدای موتورسیکلت‌های فرسوده به شماره افتاده، این روزها با چالشی جدی در حوزه حمل‌ونقل سبک روبه‌روست. براساس آخرین داده‌های آماری، بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار موتورسیکلت در پایتخت تردد می‌کنند که حدود ۹۰ درصد آن‌ها فرسوده هستند؛ وسایلی که نه‌تنها عامل مهمی در آلودگی هوای شهر محسوب می‌شوند، بلکه نقشی پررنگ در آمار بالای تصادفات و بی‌نظمی ترافیکی نیز دارند.
البته باید در نظر داشت که در شرایطی که بخش بزرگی از این موتورسیکلت‌ها از رده خارج شده‌اند، اما همچنان نقش مهمی در اقتصاد خانوارهای کم‌درآمد ایفا می‌کنند. طبق اعلام پلیس راهور، حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار موتورسوار در تهران به‌عنوان پیک موتوری فعال‌اند و برخی دیگر نیز با مسافرکشی غیررسمی، هزینه‌های زندگی خود را تأمین می‌کنند. برای بسیاری از این افراد، موتور تنها سرمایه موجود و ابزار امرار معاش است؛ حتی اگر فرسوده و آلاینده باشد.
فرسودگی، اما بی توقف
در خیابان‌های تهران، کمتر نقطه‌ای را می‌توان یافت که از صدای ناهنجار موتورسیکلت‌ها در امان باشد. سرعت بالا، تردد در پیاده‌روها، عبور خلاف جهت و بی‌توجهی به قوانین، چهره‌ای پرمخاطره از تردد این وسایل ترسیم کرده است. با این حال، واقعیت تلخ آن است که هزینه‌های بالای نوسازی و نبود حمایت‌های مؤثر، انتخابی جز استفاده از موتورهای فرسوده برای هزاران نفر باقی نگذاشته است.
طبق آمار پلیس راهور تهران بزرگ، موتورسیکلت‌ها سهمی ۲۱ درصدی در آلودگی هوای تهران دارند و مصرف سوخت موتورسیکلت‌های پایتخت ۲ برابر میانگین جهانی است و در یک سال گذشته نیز ۲۰ درصد افزایش یافته است.
از سوی دیگر، بنا بر آمارهای رسمی، ۴۱ درصد از تصادفات شهری در پنج سال اخیر مربوط به موتورسواران بوده است؛ آماری که ضرورت نوسازی این وسایل و ارتقای ایمنی تردد در پایتخت را بیش از گذشته نمایان می‌سازد.
همچنین آنطور که حسن عباس‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران گفته «هر موتورسیکلت فرسوده چهار برابر یک خودروی معمولی آلایندگی دارد؛ این موتورها در هر ۱۰۰ کیلومتر حدود ۷ لیتر بنزین مصرف می‌کنند و همین موضوع به شکل مستقیم بر آلودگی هوای تهران تأثیرگذار است.»
آغاز طرح جایگزینی؛ گام نخست با ۲۰ هزار موتورسیکلت
بر این اساس پس از سال‌ها انتظار، طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های فرسوده از روز گذشته رسماً آغاز شده است. محمود مشهدی‌شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده کشور در این رابطه به مهر می‌گوید: در فاز اول این طرح، ۲۰ هزار دستگاه موتورسیکلت فرسوده از رده خارج خواهند شد و ثبت‌نام متقاضیان از طریق سامانه اینترنتی NNHK.ir انجام می‌شود.
بر اساس این طرح، در صورت جایگزینی با موتورسیکلت‌های برقی، تا ۲۷ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان یارانه یا تسهیلات به مالکان اختصاص می‌یابد. همچنین برای متقاضیان، وام ۴ درصدی نیز در نظر گرفته شده است.
مشهدی شریف همچنین اعلام کرده که سن فرسودگی برای موتورسیکلت‌های کاربراتوری ۶ سال، انژکتوری ۱۲ سال و برقی ۱۵ سال در نظر گرفته شده است. برای موتورسیکلت‌های ۶ تا ۱۰ ساله، نیم‌گواهی اسقاط معادل ۱۷.۵ میلیون تومان تعلق می‌گیرد. موتورسیکلت‌های با عمر بالای ۱۰ سال، ۸.۷۵ میلیون تومان دریافت خواهند کرد.
تردد ۱۲.۵ میلیون موتور در سراسر کشور
به گزارش مهر، باید اشاره شود که اگر سراسر کشور را در نظر بگیریم، ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در سطح کشور تردد می‌کند که از این تعداد ۹۰ درصد و به عبارتی ۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت فرسوده است.
بنابراین کارشناسان معتقدند که اجرای این طرح باید در کنار قوانین بازدارنده برای جلوگیری از تردد وسایل آلاینده و همچنین مشوق‌های مالی مؤثر برای شهروندان دنبال شود. از سوی دیگر، شهروندان نیز باید نقش خود را در کاهش آلودگی ایفا کنند؛ چراکه اگر اقدامی جدی در این زمینه صورت نگیرد، آلودگی هوا در آینده‌ای نه‌چندان دور سلامت جمعیت پایتخت را تهدید خواهد کرد.
